นิมิตและอนุพยัญชนะ แทนที่ด้วยปฏิภาคนิมิต และทำลายด้วยอนิมิตนิพพาน

นิมิต คือสิ่งที่จิตรับรู้ 

ถ้ารับรู้นิมิตอนุพยัญชนะว่า เที่ยง สุข สวย ก้อนอัตตา อันนี้ อกุศล.

ถ้ารับรู้นิมิตอนุพยัญชนะว่า จะทำบุญ อย่างนี้ เป็นกุศลที่ยังมีอกุศลเกิดสลับได้อยู่.

ถ้ารับรู้นิมิตอนุพยัญชนะว่า เป็นกามคุณ 5 แล้วทิ้งไปรู้ปฏิภาคนิมิตแทน อย่างนี้เป็นกุศลที่มีกำลังมาก แต่ยัฃมีอกุศลเกิดเมื่อเสื่อมได้อยู่.

ถ้ารับรู้เป็นก้อนๆ เช่น "คน" เป็นเส้นๆ เช่น "คนคิด 1 วินาที อย่างนี้" ไม่เป็นวิปัสสนา. ตัณหาทิฏฐิมานะ เหล่านี้แหละ ที่เกิดสลับกุศลทุกประเภท แม้ออกจากฌานที่มีกำลังมาแล้ว ก็เกิดทันที เว้นแต่จะมีวิปัสสนาที่มีกำลังเพียงพอ.

แต่ถ้าสามารถแยกแยะกลุ่มก้อน ตัดท่อนเส้นสายชีวิต เป็นขณะล้านๆครั้งในเสี้ยววินาที แบบในรูปภาพจากคลิปข้างต้นด้วยตาปัญญา ทำจนชำนาญ จึงจะสามารถเห็นตัณหาทิฐิมานะนั้นได้ นี่จึงจะเป็นโอกาสที่จะเป็นกุศลต่อเนื่องจนถึงพระอรหัต.